Vazektomi

Size bu rıza belgesinde hastalığınız hakkında bilmeniz gerekenler, hastalığınızın muhtemel sebepleri ve nasıl seyredeceği, tıbbi müdahalenin/ girişimin kim tarafından nerede, ne şekilde ve nasıl yapılacağı ile tahmini süresi, diğer tanı ve tedavi seçenekleri ve bu seçeneklerin getireceği fayda ve riskler ile sağlığınız üzerindeki muhtemel etkileri, tıbbi müdahalenin/ girişimin muhtemel komplikasyonları, girişimi reddetmeniz durumunda ortaya çıkabilecek muhtemel fayda ve riskler, kullanacağınız ilaçların önemli özellikleri, sağlığınız için kritik olan yaşam tarzı önerileri ve gerektiğinde aynı konuda tıbbi yardıma nasıl ulaşabileceğiniz konularında bilgi verilecektir. Girişim-işlem-ameliyat öncesinde yapılması gereken, yaş, tıbbi durumunuz ve size uygulanacak girişime göre değişen bazı tetkikler bulunmaktadır. Doktorunuz veya anestezi uzmanı sizi bu tetkikleri yaptırmanız için yönlendirecektir. Bu bilgilendirmenin sonunda serbest iradeniz ile girişime onay verebilirsiniz ya da girişimi reddedebilirsiniz.

1-Planlanan Girişimin – Tıbbi Müdahalenin Adı: Vazektomi Ameliyatı

2-Hastalığınızın Muhtemel Sebepleri, Nasıl Seyredeceği ve Hastalığınız Hakkında Bilmeniz Gerekenler: Vazektomi ameliyatı, erkeklerde doğurganlığı engellemek için uygulanan cerrahi bir prosedürdür. Bu ameliyatın muhtemel sebepleri şunlar olabilir:

1. Doğum kontrolü: Bir çift, çocuk sahibi olmayı tamamen veya geçici olarak durdurmayı tercih edebilir. Vazektomi, doğum kontrol yöntemi olarak kullanılan kalıcı bir çözümdür.
2. Aile planlaması: Bazı aileler, belirli bir çocuk sayısına ulaşmayı planlamış olabilir. Vazektomi, istenen çocuk sayısına ulaşıldığında gebelik riskini ortadan kaldırmak için tercih edilebilir.
3. Sağlık sorunları: Bazı erkekler, genetik hastalıklar gibi kalıtsal sağlık sorunlarını çocuklarına geçirme riskini azaltmak için vazektomi yapabilirler.
4. Eşin sağlık sorunları: Eşin sağlık durumu hamilelik için risk oluşturuyorsa veya hamilelik geçmişinde ciddi komplikasyonlar yaşandıysa, vazektomi çiftin doğum kontrolü seçeneği olabilir.
5. Finansal nedenler: Çiftler, çocuk büyütme maliyetlerini ve sorumluluklarını azaltmak için vazektomiyi tercih edebilirler.
6. Kişisel tercihler: Bazı erkekler, çocuk sahibi olmak istemeyebilir veya doğurganlığını etkileyecek bir prosedürü seçebilir.

Bu sebepler, bir kişinin vazektomi ameliyatı olma kararını etkileyebilir, ancak her durum benzersizdir ve nihai karar birey ve eşinin tercihlerine dayanır. Vazektomi, genellikle geri dönüşü zor bir prosedür olduğu için iyice düşünülmeli ve çiftlerin uzun vadeli planlarını dikkate almalıdır.

3-İşlemden Beklenen Faydalar: Vazektomi, hamileliği engelleyen kalıcı bir doğum kontrol yöntemidir. Diğer doğum kontrol yöntemleri gibi günlük ilaç alımı veya düzenli prosedürler gerektirmez. Bir defa gerçekleştirilen ameliyat ile çiftler doğurganlığı kontrol altına alabilirler.  Vazektomi, uzun vadede aile bütçesine katkıda bulunabilir. Doğum kontrol yöntemleri için sürekli harcamalar yapmak yerine, vazektomi ile bu maliyetler ortadan kalkar. Vazektomi, cinsel yaşam üzerinde herhangi bir olumsuz etkisi olmayan bir prosedürdür. Erkeklerin cinsel aktivitesi, orgazm ve ereksiyon süreçleri üzerinde bir değişiklik yapmaz.  Vazektomi, doğum kontrolünün sorumluluğunu sadece erkeğe verir ve partnerin doğum kontrol yöntemlerine ilişkin endişelerini azaltır.

4-İşlemin Uygulanmaması Durumunda Karşılaşılabilecek Sonuçlar; Muhtemel Fayda ve Riskler: Gebelik riski devam eder: Spermler normal şekilde ejakülasyonla birlikte dışarı atılmaya devam eder ve eşin gebe kalma olasılığı bulunur. Vazektomi yapılmadığı takdirde, çiftlerin doğum kontrol yöntemlerine devam etmeleri gerekebilir. Bunlar, prezervatif, doğum kontrol hapları, spiral veya diğer doğum kontrol yöntemlerini içerebilir.

Vazektomi yapılmaması durumunda, çiftler çocuk büyütme maliyetleri ve sorumluluklarıyla karşılaşır. Bu durumda aile planlaması ve doğum kontrolü için diğer yöntemlere devam etmek maddi ve duygusal açıdan bir yük olabilir. Bu ameliyat, genellikle güvenli bir prosedür olsa da, her ameliyat gibi potansiyel komplikasyonlarla da ilişkilidir. Vazektomi yapılmadığı takdirde, ameliyatla ilişkili risklerden kaçınılmış olur.

Vazektomi yapılmadığı sürece, çiftlerin gelecekte çocuk sahibi olma seçeneği açık kalır. Vazektomi, geri dönüşü zor bir prosedürdür ve ameliyat sonrasında doğurganlığı geri kazanmak için cerrahi müdahale gerekebilir.

5-Diğer Tanı ve Tedavi Seçenekleri, Bu Seçeneklerin Getireceği Fayda ve Riskler İle Hastanın Sağlığı Üzerindeki Muhtemel Etkileri: Vazektomiye alternatif doğum kontrol yöntemleri şunları içerebilir:

1. Prezervatif: Prezervatif, cinsel ilişki sırasında kullanılan bariyer bir doğum kontrol yöntemidir. Hem gebelik hem de cinsel yolla bulaşan enfeksiyonları önlemek için etkilidir. Prezervatif, vazektomi gibi kalıcı bir prosedür değildir ve istendiğinde kullanılmaya başlanıp bırakılabilir.
2. Doğum kontrol hapları: Kadınlar için oral kontraseptifler olarak bilinen doğum kontrol hapları, hormonal bir doğum kontrol yöntemidir. Bu haplar, düzenli olarak alındığında gebeliği engeller. Doğum kontrol hapları, bir sağlık uzmanı tarafından reçete edilmelidir.
3. Spiral: Spiral, rahim içine yerleştirilen küçük bir cihazdır ve uzun süreli doğum kontrolü sağlar. Hormonal veya hormonsuz olarak mevcuttur. Spiral, bir sağlık uzmanı tarafından yerleştirilmelidir.
4. Hormonal implant: Hormonal implant, kolun içine yerleştirilen küçük bir cihazdır ve uzun süreli doğum kontrol sağlar. Hormonları yavaşça salar ve gebeliği önler. Hormonal implant, bir sağlık uzmanı tarafından yerleştirilmelidir.
5. Rahim içi hormon salan sistem (IUS): IUS, rahim içine yerleştirilen ve hormonları yavaşça salan bir cihazdır. Gebeliği önler ve adet döngüsünü düzenleyebilir. IUS, bir sağlık uzmanı tarafından yerleştirilmelidir.
6. Diyafram: Vajen içine yerleştirilen bir bariyer yöntemidir. Cinsel ilişki öncesinde yerleştirilir ve spermin rahime girmesini engeller. Diyafram, bir sağlık uzmanı tarafından öğretilmesi ve uygulanması gereken bir yöntemdir.

6-İşlemin Riskleri-Komplikasyonları:

Genel Riskler:

• Akciğerlerin küçük bölgeleri kapanabilir, bu da akciğer enfeksiyonu riskini artırabilir. Antibiyotik tedavisi ve fizyoterapi gerekebilir.
• Bacaklardaki pıhtılaşmalar (derin ven trombozu) ağrı ve şişmeye neden olabilir. Nadiren bu pıhtıları bir kısmı yerinden kopup akciğere gider ve ölümcül olabilir.
• Kalbin yükünün artması nedeniyle kalp krizi gelişebilir.
• İşlem nedeniyle ölüm olabilir.

Bu ameliyatın riskleri: Vazektomi ameliyatının olası riskleri ve komplikasyonları şunları içerebilir:

• Ameliyat sonrası ağrı ve rahatsızlık: Vazektomi ameliyatı sonrasında bölgede ağrı, hassasiyet, şişlik veya morarma oluşabilir. Bu genellikle geçici bir durumdur ve zamanla düzelir.
• Kanama ve enfeksiyon: Her cerrahi işlemde olduğu gibi, vazektomi ameliyatı da kanama ve enfeksiyon riskini içerir. Ancak, enfeksiyon riski düşüktür ve genellikle antibiyotiklerle tedavi edilebilir.
• Hematom: Ameliyat sonrası kan birikimi oluşabilir ve skrotumda bir hematom (kan pıhtısı) oluşabilir. Bunun semptomları arasında ağrı, şişlik ve morarma bulunur. Büyük hematomlar nadir olsa da cerrahi müdahale gerektirebilir.
• Sperm granülomu: Vazektomi sonrası, bazen vazektomi bölgesinde bir sperm granülomu oluşabilir. Bu, spermlerin biriktiği ve bir kist oluşturduğu bir reaksiyondur. Genellikle ağrıya neden olur, ancak tedavi gerektirebilir.
• Vazektomi başarısızlığı: Nadir durumlarda, vazektomi ameliyatı başarısız olabilir ve doğal bir şekilde doğurganlık geri dönebilir. Bu, tam olarak spermlerin atılamadığı veya bağlantının kendiliğinden yenilendiği durumlarda gerçekleşebilir.
• Psikolojik etkiler: Bazı erkeklerde vazektomi sonrası stres, kaygı veya depresyon gibi psikolojik etkiler görülebilir. Bunun nedeni, doğurganlık yeteneğinin kalıcı olarak engellenmesi ve gelecekteki çocuk sahibi olma seçeneğinin kaybedilmesidir. Bu etkiler, önceden danışmanlık alarak ve bilinçli bir şekilde karar vererek azaltılabilir.

7-Tıbbi Müdahalenin – Girişimin Kim Tarafından, Nerede, Ne Şekilde ve Nasıl Yapılacağı İle Tahmini Süresi: Üroloji uzmanı tarafından ameliyathanede ~60 dakikada (ek cerrahiler gerekmeyecek ise) genel, spinal (belden aşağı) veya lokal (bölgesel) anestezi altında açık cerrahi teknikle yapılacaktır. Vazektomide testislerden çıkan sperm ileti yollarının her iki kasık bölgesi altında kesilerek bağlanmasıyla spermlerin ejakülata (meniye) karışmalarının engellenmesi amaçlanmaktadır. Hastanın sağ ve sol kasık bölgesi birer santimlik cilt ve cilt altı kesiler ile girilip her iki vaz deferens (sağ ve sol sperm ileti yolu) kesilerek bağlanır. Bu kesme işlemi sırasında vaz deferenslerin her iki ucu arasındaki küçük bir kısım da çıkartılabilir.  

8-Kullanılacak İlaçların Önemli Özellikleri: Genel/Spinal anestezi için verilen ilaçlardan başka bölgesel (lokal) olarak uyuşturucu ilaç verilebilir. Bazı hastalara profilaksi denilen işlem gereği işlemle birlikte antibiyotik verilebilir. Enfeksiyon durumlarında bu antibiyotikler işlem öncesinde de verilebilir veya işlem sonrasında da devam edebilir. Ayrıca işlem sonrasında ağrıyı azalmak için damardan veya kas içine uygun ağrı kesiciler uygulanabilir.

9-Sağlığınız İçin Kritik Olan Yaşam Tarzı Önerileri:

a) Girişimden önce hastanın dikkat etmesi gereken hususlar:

• Ameliyat günü saat: 00:00’dan itibaren katı ve sıvı gıdalar alınmaması gerekmektedir. Katı ve sıvı gıdalar alınırsa veya sigara içilirse anestezi verilemeyebilir ve ameliyatınız ertelenebilir.
• Hipertansiyon ilaçlarınız sabah çok az bir su ile alabilirsiniz. Tansiyon ilaçlarınız almazsanız ve ameliyathanede tansiyonunuz yükselirse ameliyatınız ertelenebilir.
• Kan sulandırıcı ilaçlarınızı doktorunuza bildiriniz. İlaçlarınızdan kesilebilecekler kesilecektir. Kesilemeyecek ilaçlarınız, subkutan (cilt altına) uygulanan ilaçlar ile değiştirilebilir.
• Diğer kronik hastalıklarınız için sürekli kullandığınız ilaçları doktoruna bildirmeniz gereklidir. İlaçlarınızdan kesilebilecekler kesilebilir, kesilemeyecek ilaçlarınız, subkutan (cilt altına), intramuskuler (kas içine) ve intravenöz (damar içine) uygulanan ilaçlar ile değiştirilebilir.
• Ameliyat olacağınız bölgedeki kılların mümkünse tıraş makinesi ile almanız önerilir. Bu ameliyat işlemine kolaylık sağladığı gibi ameliyat sonrası enfeksiyon gelişmesini ve pansumanların değiştirilmesi esnasında olabilecek ağrılarınızı azaltır.

b) Girişimden sonra hastanın dikkat etmesi gereken hususlar:

• Ameliyat sonrası az ziyaretçi kabul edin ve mümkün olduğunca ziyaretlerin kısa süreli olmasına dikkat etmelisiniz. Enfeksiyon gelişme ihtimalini azaltacaktır.
• Doktorunuz size söylemeden asla katı veya sıvı gıdalar almayınız. Alırsanız bulantı ve kusma gibi istenmeyen durumlar ile karşılaşılabilirsiniz. Gıda ve sıvı ihtiyacınız serum ve/veya parenteral nutrisyon (damardan beslenme sıvıları) ile sağlanacaktır.
• Vizit saatlerinde yatağınızda olmanız gerekmektedir.
• Doktorunuz size söylemeden asla ayağa kalkmayınız ve dolaşmayınız. Anestezi etkileri geçmeden kalkarsanız düşmenize ve yaralanmanıza sebep olabilir.
• Taburcu olduktan sonra doktorunuzun size söyleyeceği tarihe kadar pansumanlarınızı düzenli yapmalı veya yaptırmalısınız. Pansuman yapılmazsa yara yerinizde enfeksiyonlar gelişebilir.
• 1 hafta sonra dikişlerinizi aldırmalısınız.
• 1 aylık bir sürede ağır egzersiz ve yük taşımaktan kaçınmalısınız.
• Patoloji alınmış ise (ameliyatta vücut dışına çıkarılan parça) sonucu ile üroloji poliklinik kontrolüne gelmelisiniz. Patoloji sonucunun ne zaman çıkacağını ilgili bölümden öğrenmelisiniz.
• Hekimce önerilen perhiz ve ilaç tedavileri kullanılmalı, size önerilen zamanlarda düzenli poliklinik kontrollerine gelmelisiniz.
• Vazektomiden sonra yaklaşık üç ay sure ile cinsel ilişkiler esnasında doğum kontrol için başka bir yöntemle korunulması gerekmektedir. Üç ay sonra veya en az 20 ejakülasyondan (boşalmadan) sonra yapılacak semen analizinde hiç sperm görülmezse vazektomi işlemi başarılı olarak kabul edilir.

10-Gerektiğinde Aynı Konuda Tıbbi Yardıma Nasıl Ulaşılabilir: Tedavi/ameliyat uygulanmasını kabul etmemek serbest iradenizle vereceğiniz bir karardır. Sağlık mevzuatı gereği her bireyin hastane ve hekim seçme özgürlüğü vardır. Gerektiğinde aynı konuda, hastanemiz veya diğer hastanelerdeki uzmanlarından tıbbi yardım alabilirsiniz. Acil durumlarda size en yakın bir sağlık kuruluşunda ya da acil çağrı merkezi (telefon: 112) aracılığıyla tıbbi yardıma ulaşmanız mümkündür.