Varikoselektomi

Size bu rıza belgesinde hastalığınız hakkında bilmeniz gerekenler, hastalığınızın muhtemel sebepleri ve nasıl seyredeceği, tıbbi müdahalenin/ girişimin kim tarafından nerede, ne şekilde ve nasıl yapılacağı ile tahmini süresi, diğer tanı ve tedavi seçenekleri ve bu seçeneklerin getireceği fayda ve riskler ile sağlığınız üzerindeki muhtemel etkileri, tıbbi müdahalenin/ girişimin muhtemel komplikasyonları, girişimi reddetmeniz durumunda ortaya çıkabilecek muhtemel fayda ve riskler, kullanacağınız ilaçların önemli özellikleri, sağlığınız için kritik olan yaşam tarzı önerileri ve gerektiğinde aynı konuda tıbbi yardıma nasıl ulaşabileceğiniz konularında bilgi verilecektir. Girişim-işlem-ameliyat öncesinde yapılması gereken, yaş, tıbbi durumunuz ve size uygulanacak girişime göre değişen bazı tetkikler bulunmaktadır. Doktorunuz veya anestezi uzmanı sizi bu tetkikleri yaptırmanız için yönlendirecektir. Bu bilgilendirmenin sonunda serbest iradeniz ile girişime onay verebilirsiniz ya da girişimi reddedebilirsiniz.

1-Planlanan Girişimin – Tıbbi Müdahalenin Adı: Varikoselektomi Ameliyatı

2-Hastalığınızın Muhtemel Sebepleri, Nasıl Seyredeceği ve Hastalığınız Hakkında Bilmeniz Gerekenler: Varikosel, testislerin yakınındaki damarlarda genişleme ve dolanma durumudur. Vakaların büyük çoğunluğunda, varikoselin nedeni testislerin yakınındaki toplardamarlarda oluşan kapakçık yetmezliğidir. Bu kapakçıklar, kanın testislerden geri akmasını önlemek için çalışır. Kapakçıkların zayıf veya işlevsel olmaması durumunda, kan geri akarak damarların genişlemesine ve varikoselin oluşmasına neden olabilir. Bazı durumlarda, varikosel genetik faktörlere bağlı olabilir. Aile geçmişinde varikosel öyküsü olan kişilerde, bu durumun oluşma riski daha yüksek olabilir. Bazı kişilerde, doğuştan gelen anormallikler veya yapısal bozukluklar varikosel riskini artırabilir. Bu anomaliler, damar sisteminin normal gelişimini etkileyerek varikosel oluşumuna katkıda bulunabilir. Ayrıca karın bölgesindeki yüksek damar basıncı, testislerin yakınındaki damarların genişlemesine neden olabilir. Bu durum, bazı kişilerde varikosel gelişimine katkıda bulunabilir. Varikoselin tam nedeni net olarak bilinmemektedir ve farklı faktörlerin bir araya gelmesiyle oluşabileceği düşünülmektedir. Bununla birlikte, en yaygın neden damar kapakçıklarının işlevsiz hale gelmesidir. Varikosel genellikle sol testiste daha sık görülür, ancak bazen her iki testiste de ortaya çıkabilir.

Testisin toplardamarındaki kirli kan geri kaçmakta ve testis üstünde genişleme (varikosel) görülmektedir. Geri kaçan bu kirli kan gerek testislerin ısısını arttırmak (normalde testislerin ısısı vücut ısısından 1-2 derece daha düşüktür) gerekse de zararlı metabolitler (moleküller) nedeniyle testis ağrısı, testislerinizde küçülme, sperm fonksiyon ve yapısında bozukluklara yol açmakta ve sonuçta kısırlık gelişebilmektedir.

3-İşlemden Beklenen Faydalar: Varikoselektomi ameliyatının beklenen faydaları şunlardır:

1. Semptomların Giderilmesi: Varikosel bazı erkeklerde testis ağrısı, rahatsızlık veya ağırlık hissi gibi semptomlara neden olabilir. Varikoselektomi ameliyatı, bu semptomların hafifletilmesine veya tamamen ortadan kaldırılmasına yardımcı olabilir.
2. Fertilite İyileşmesi: Varikosel, sperm üretimini olumsuz etkileyebilir ve erkek infertilitesine (kısırlık) neden olabilir. Varikoselektomi ameliyatı, testislerdeki kan akışının düzeltilmesine ve spermlerin sağlıklı bir şekilde üretilmesine yardımcı olarak fertilitenin (üreme yeteneğinin) iyileşmesine katkıda bulunabilir.
3. Testis Boyutlarının İyileşmesi: Varikosel, testislerde küçülme veya atrofiye neden olabilir. Varikoselektomi ameliyatı, testislerdeki kan akışının düzeltilmesiyle birlikte testis boyutlarının normalleşmesine yardımcı olabilir.
4. Estetik İyileşme: Varikosel, skrotumda belirgin şekilde görülebilen damar genişlemelerine yol açar. Varikoselektomi ameliyatı, bu damar genişlemelerinin görünümünü düzeltebilir ve estetik açıdan iyileşme sağlayabilir.

Ameliyat sonrası iyileşme dönemi genellikle kısa sürelidir ve çoğu hastada semptomlarda azalma veya tam iyileşme görülür. Ancak her hasta farklıdır ve sonuçlar bireysel olarak değişebilir. Varikoselektomi ameliyatı, semptomların giderilmesi, fertilite iyileşmesi ve testis sağlığının düzeltilmesi gibi faydalar sağlamak için uygulanan etkili bir tedavi seçeneğidir.

4-İşlemin Uygulanmaması Durumunda Karşılaşılabilecek Sonuçlar; Muhtemel Fayda ve Riskler: Varikoselektomi ameliyatının uygulanmaması durumunda aşağıdaki sonuçlar ortaya çıkabilir:

1. Semptomların Devam Etmesi: Varikosel, bazı erkeklerde testis ağrısı, rahatsızlık veya ağırlık hissi gibi semptomlara neden olabilir. Ameliyat yapılmadığında, bu semptomlar genellikle devam eder ve kişinin yaşam kalitesini olumsuz etkileyebilir.
2. Fertilite Problemlerinin Sürmesi: Varikosel, sperm üretimini olumsuz etkileyerek erkek infertilitesine (kısırlık) neden olabilir. Ameliyat yapılmadığında, varikoselin neden olduğu sperm kalitesi ve üretimindeki sorunlar devam edebilir, dolayısıyla fertilite problemleri devam edebilir.
3. Testis Boyutlarının Küçülmesi: Varikosel, testislerde küçülme veya atrofiye neden olabilir. Ameliyat yapılmadığında, kan akışındaki sorunlar devam edebilir ve testislerdeki küçülme devam edebilir.
4. Potansiyel Fertilite Sorunları: Varikosel, sperm üretimindeki sorunlara ek olarak, sperm DNA hasarı ve oksidatif stres gibi mekanizmalar üzerinde olumsuz etkilere sahip olabilir. Bu da potansiyel olarak fertilite sorunlarına yol açabilir.

Varikoselin ciddiyeti ve semptomların şiddeti kişiden kişiye farklılık gösterebilir. Bazı kişilerde varikosel semptomları hafif olabilirken, diğerlerinde daha belirgin olabilir. Ancak genel olarak, varikoselin tedavi edilmemesi durumunda semptomların devam etmesi, fertilitenin etkilenmesi ve testis sağlığında olumsuz etkiler görülebilir.

5-Diğer Tanı ve Tedavi Seçenekleri, Bu Seçeneklerin Getireceği Fayda ve Riskler ile Hastanın Sağlığı Üzerindeki Muhtemel Etkileri: Alternatif olarak hastalarda embolizasyon yapılabilir. Varikosel embolizasyonu, damarların tıkanmasını sağlamak için ince bir kateterin kullanıldığı bir işlemdir. Kateter, damarlara küçük embolizasyon parçacıklarını (çoğunlukla sklerozan madde veya metal spiraller) yerleştirir. Bu parçacıklar damarlara yerleşerek kan akışını engeller ve varikoselin küçülmesine neden olur. Embolizasyon, cerrahi müdahale gerektirmeyen bir seçenek olabilir, ancak etkinliği ve kalıcılığı varikosektomi kadar olmayabilir. Bazı durumlarda, varikosel semptomları hafif olabilir ve fertilitede belirgin bir sorun yoksa, doktor izlemsel tedaviyi önerebilir. Bu durumda, semptomlar ve fertilitede herhangi bir kötüleşme olmadığı sürece ameliyat veya diğer tedavi yöntemleri uygulanmayabilir. Doktor, düzenli kontroller ve testlerle varikoselin durumunu izleyecektir. Varikoselin ilaçla tedavisi yoktur. Bu ameliyat ayrıca mikroskop kullanılarak da yapılabilmektedir. Mikroskopik varikoselektominin başarı şansı daha yüksek ve komplikasyon, nüks oranları daha düşüktür.

6-İşlemin Riskleri-Komplikasyonları:

Genel Riskler:

• Akciğerlerin küçük bölgeleri kapanabilir, bu da akciğer enfeksiyonu riskini artırabilir. Antibiyotik tedavisi ve fizyoterapi gerekebilir.
• Bacaklardaki pıhtılaşmalar (derin ven trombozu) ağrı ve şişmeye neden olabilir. Nadiren bu pıhtıları bir kısmı yerinden kopup akciğere gider ve ölümcül olabilir.
• Kalbin yükünün artması nedeniyle kalp krizi gelişebilir.
• İşlem nedeniyle ölüm olabilir.

Bu ameliyatın riskleri:

• Tercih edilen cerrahi yönteme bağlı olarak operasyondan sonra skrotumda (testis torbası) sıvı toplanması (hidrosel) gelişebilir (% 3-15).
• Testiküler arter yaralanabilir ya da bağlanması testiküler atrofi ve/veya sperm gelişiminin bozulmasına neden olabilir (% 14).
• Cerrahiden sonra varikosel tekrarlayabilir (% 1-45).
• Kesi yerinde enfeksiyon gelişebilir. Antibiyotik tedavisi gerekebilir. İyileşmez ise dikişlerin alınması ve açık yara pansumanı yapılması gerekebilir.
• Operasyon sonrasında idrar boşaltımı için geçici sonda takılması gerekebilir. Sonda takılırken üretrada yaralanma ve darlık oluşabilir.
• Semen kalitesinde düzelme beklenen düzeyde olmayabilir. Bu tekrarlayan semen analizleri ile kontrol edilmelidir. (ameliyattan 3 ay sonrasında)
• Hastada karın içini saran zarda ve bağırsaklarda yaralanma meydana gelebilir ve ek cerrahi girişimler gerekebilir.
• Aşırı kilolu veya sigara içenlerde yara enfeksiyonu, akciğer enfeksiyonu, kalp ve akciğer komplikasyonları ve tromboz (pıhtılaşma) riski artmıştır.
• Zamanla yara yerinin altındaki derin dokularda dikişlerinin atması nedeniyle fıtık gelişebilir ve ek girişim ihtiyacı oluşabilir.
• Yara yeri iyileşmesi anormal olabilir ve yara yeri kalınlaşabilir. Kırmızı ve ağrılı olabilir.
• Operasyon sonrası erken dönemde kanama gelişebilir ve ek girişime ihtiyaç duyulabilir.

Ortaya Çıkabilecek Yan Etkiler:

• Sık görülebilen yan etkiler: Ağrı.
• Nadir görülebilen yan etkiler: Testislerde şişme, yara yerinde enfeksiyon gelişimi.
• Çok nadir görülebilen yan etkiler: Testislerin küçülmesi, sperm yapı ve fonksiyonlarının aynı kalması veya bozulması, kana enfeksiyon karışması.

7-Tıbbi Müdahalenin – Girişimin Kim Tarafından, Nerede, Ne Şekilde ve Nasıl Yapılacağı İle Tahmini Süresi: Üroloji uzmanı tarafından ameliyathanede ~60 dakikada (ek cerrahiler gerekmeyecek ise) genel veya spinal (belden aşağı) anestezi altında açık cerrahi teknikle yapılacaktır. Varikoselin olduğu tarafta kasık bölgesinden yapılacak olan ~4-5 cm’lik bir kesiden genişlemiş toplar damarları bağlanarak kesilir. Yara yeri içinde birikebilecek sıvıları önlemek amacıyla 1-2 gün süreyle bir dren (vücut içinde kalan doku artıklarını ya da oluşan sıvıları ya da bir yaranın yangısını dışarı atmak için kullanılan bükülgen tüp) konabilir.

8-Kullanılacak İlaçların Önemli Özellikleri: Genel/Spinal anestezi için verilen ilaçlardan başka bölgesel (lokal) olarak uyuşturucu ilaç verilebilir. Bazı hastalara profilaksi denilen işlem gereği işlemle birlikte antibiyotik verilebilir. Enfeksiyon durumlarında bu antibiyotikler işlem öncesinde de verilebilir veya işlem sonrasında da devam edebilir. Ayrıca işlem sonrasında ağrıyı azalmak için damardan veya kas içine uygun ağrı kesiciler uygulanabilir.

9-Sağlığınız İçin Kritik Olan Yaşam Tarzı Önerileri:

a) Girişimden önce hastanın dikkat etmesi gereken hususlar:

• Ameliyat günü saat: 00:00’dan itibaren katı ve sıvı gıdalar alınmaması gerekmektedir. Katı ve sıvı gıdalar alınırsa veya sigara içilirse anestezi verilemeyebilir ve ameliyatınız ertelenebilir.
• Hipertansiyon ilaçlarınız sabah çok az bir su ile alabilirsiniz. Tansiyon ilaçlarınız almazsanız ve ameliyathanede tansiyonunuz yükselirse ameliyatınız ertelenebilir.
• Kan sulandırıcı ilaçlarınızı doktorunuza bildiriniz. İlaçlarınızdan kesilebilecekler kesilecektir. Kesilemeyecek ilaçlarınız, subkutan (cilt altına) uygulanan ilaçlar ile değiştirilebilir.
• Diğer kronik hastalıklarınız için sürekli kullandığınız ilaçları doktoruna bildirmeniz gereklidir. İlaçlarınızdan kesilebilecekler kesilebilir, kesilemeyecek ilaçlarınız, subkutan (cilt altına), intramuskuler (kas içine) ve intravenöz (damar içine) uygulanan ilaçlar ile değiştirilebilir.
• Ameliyat olacağınız bölgedeki kılların mümkünse tıraş makinesi ile almanız önerilir. Bu ameliyat işlemine kolaylık sağladığı gibi ameliyat sonrası enfeksiyon gelişmesini ve pansumanların değiştirilmesi esnasında olabilecek ağrılarınızı azaltır.

b) Girişimden sonra hastanın dikkat etmesi gereken hususlar:

• Ameliyat sonrası az ziyaretçi kabul edin ve mümkün olduğunca ziyaretlerin kısa süreli olmasına dikkat etmelisiniz. Enfeksiyon gelişme ihtimalini azaltacaktır.
• Doktorunuz size söylemeden asla katı veya sıvı gıdalar almayınız. Alırsanız bulantı ve kusma gibi istenmeyen durumlar ile karşılaşılabilirsiniz. Gıda ve sıvı ihtiyacınız serum ve/veya parenteral nutrisyon (damardan beslenme sıvıları) ile sağlanacaktır.
• Vizit saatlerinde yatağınızda olmanız gerekmektedir.
• Doktorunuz size söylemeden asla ayağa kalkmayınız ve dolaşmayınız. Anestezi etkileri geçmeden kalkarsanız düşmenize ve yaralanmanıza sebep olabilir.
• Taburcu olduktan sonra doktorunuzun size söyleyeceği tarihe kadar pansumanlarınızı düzenli yapmalı veya yaptırmalısınız. Pansuman yapılmazsa yara yerinizde enfeksiyonlar gelişebilir.
• 1 hafta sonra dikişlerinizi aldırmalısınız.
• 1 aylık bir sürede ağır egzersiz ve yük taşımaktan kaçınmalısınız.
• Patoloji alınmış ise (ameliyatta vücut dışına çıkarılan parça) sonucu ile üroloji poliklinik kontrolüne gelmelisiniz. Patoloji sonucunun ne zaman çıkacağını ilgili bölümden öğrenmelisiniz.
• Hekimce önerilen perhiz ve ilaç tedavileri kullanılmalı, size önerilen zamanlarda düzenli poliklinik kontrollerine gelmelisiniz.

10-Gerektiğinde Aynı Konuda Tıbbi Yardıma Nasıl Ulaşılabilir: Tedavi/ameliyat uygulanmasını kabul etmemek serbest iradenizle vereceğiniz bir karardır. Sağlık mevzuatı gereği her bireyin hastane ve hekim seçme özgürlüğü vardır. Gerektiğinde aynı konuda, hastanemiz veya diğer hastanelerdeki uzmanlarından tıbbi yardım alabilirsiniz. Acil durumlarda size en yakın bir sağlık kuruluşunda ya da acil çağrı merkezi (telefon: 112) aracılığıyla tıbbi yardıma ulaşmanız mümkündür.