Açık Böbrek Taşı Ameliyatı (Nefrolitotomi)

Size bu rıza belgesinde hastalığınız hakkında bilmeniz gerekenler, hastalığınızın muhtemel sebepleri ve nasıl seyredeceği, tıbbi müdahalenin/ girişimin kim tarafından nerede, ne şekilde ve nasıl yapılacağı ile tahmini süresi, diğer tanı ve tedavi seçenekleri ve bu seçeneklerin getireceği fayda ve riskler ile sağlığınız üzerindeki muhtemel etkileri, tıbbi müdahalenin/ girişimin muhtemel komplikasyonları, girişimi reddetmeniz durumunda ortaya çıkabilecek muhtemel fayda ve riskler, kullanacağınız ilaçların önemli özellikleri, sağlığınız için kritik olan yaşam tarzı önerileri ve gerektiğinde aynı konuda tıbbi yardıma nasıl ulaşabileceğiniz konularında bilgi verilecektir. Girişim-işlem-ameliyat öncesinde yapılması gereken, yaş, tıbbi durumunuz ve size uygulanacak girişime göre değişen bazı tetkikler bulunmaktadır. Doktorunuz veya anestezi uzmanı sizi bu tetkikleri yaptırmanız için yönlendirecektir. Bu bilgilendirmenin sonunda serbest iradeniz ile girişime onay verebilirsiniz ya da girişimi reddedebilirsiniz.

1-Planlanan Girişimin – Tıbbi Müdahalenin Adı: Açık Böbrek Taşı Ameliyatı (Nefrolitotomi)

2-Hastalığınızın Muhtemel Sebepleri, Nasıl Seyredeceği ve Hastalığınız Hakkında Bilmeniz Gerekenler: Böbrek taşları, böbreklerde biriken minerallerin kristalleşmesi sonucu oluşan katı kütlelerdir. Bu taşlar idrar yollarında tıkanmaya, ağrıya ve diğer ciddi sorunlara neden olabilir. Böbrek taşlarının muhtemel sebepleri şunlar olabilir:

• Yetersiz sıvı alımı: Yeterli miktarda su içmemek, idrarın konsantre hale gelmesine ve taş oluşumuna yol açabilir.
• Beslenme alışkanlıkları: Düşük kalsiyum diyeti, yüksek miktarda tuz, protein ve şeker içeren beslenme alışkanlıkları böbrek taşı riskini artırabilir.
• Obezite: Fazla kilolu olmak, böbrek taşı oluşma riskini artırabilir.
• Genetik faktörler: Ailede böbrek taşı öyküsü olan kişilerde, taş oluşma olasılığı daha yüksektir.
• İdrar yolu enfeksiyonları: Tekrarlayan idrar yolu enfeksiyonları, idrar içinde bakterilerin ve kristallerin birikmesine neden olarak taş oluşumuna katkıda bulunabilir.
• Diğer tıbbi durumlar: Böbrek hastalığı, gut, hiperparatiroidizm gibi bazı tıbbi durumlar böbrek taşı riskini artırabilir.
• Böbrek fonksiyonları: Böbreklerin normal işleyişindeki bozukluklar, idrarın normalden daha fazla konsantre olmasına ve taş oluşumuna yol açabilir.
• İlaçlar: Bazı ilaçlar, özellikle sürekli kullanıldığında, böbrek taşlarının oluşumunu kolaylaştırabilir.

3-İşlemden Beklenen Faydalar: Açık böbrek taşı ameliyatı, böbrekte büyük ve/veya kompleks böbrek taşlarının çıkarılması için yapılan cerrahi bir işlemdir. Bu ameliyatın bazı faydaları şunlardır:

• Taşların tamamen çıkarılması: Açık böbrek taşı ameliyatı, büyük ve kompleks böbrek taşlarının çıkarılmasında etkili bir yöntemdir. Bu ameliyatla taşlar tamamen uzaklaştırılır ve böylece idrar yollarındaki tıkanıklıkların, ağrının ve diğer böbrek taşı ile ilişkili sorunların çözülmesi sağlanır.
• Hızlı ve etkili çözüm: Açık böbrek taşı ameliyatı, karmaşık veya diğer tedavi seçeneklerine uygun olmayan büyük taşlar için daha hızlı ve etkili bir çözüm sunar.
• İdrar akışının düzeltilmesi: Büyük böbrek taşları idrar akışını engelleyebilir ve böbrek fonksiyonlarını olumsuz etkileyebilir. Ameliyatla bu taşların çıkarılması, normal idrar akışının sağlanmasına yardımcı olur ve böbreklerin işlevlerini düzeltir.
• Tekrarlayan enfeksiyon riskinin azaltılması: Bazı durumlarda, büyük böbrek taşları idrar yollarında enfeksiyonlara yol açabilir. Ameliyatla bu taşların çıkarılması, tekrarlayan enfeksiyon riskini azaltır.
• Komplikasyonların önlenmesi: Açık böbrek taşı ameliyatı, taşların tedavi edilmediği durumlarda gelişebilecek komplikasyonların önüne geçer. Bunlar arasında böbrek hasarı, idrar yolu enfeksiyonları ve şiddetli ağrılar yer alabilir.

4-İşlemin Uygulanmaması Durumunda Karşılaşılabilecek Sonuçlar; Muhtemel Fayda ve Riskler: Açık böbrek taşı ameliyatı (nefrolitotomi) uygulanmaması durumunda bazı olumsuz sonuçlarla karşılaşılabilir. Ancak her hastanın durumu farklı olduğundan, sonuçlar kişiden kişiye değişebilir. Açık böbrek taşı ameliyatının uygulanmaması durumunda ortaya çıkabilecek olası sonuçlar şunlardır:

• Artan ağrı ve rahatsızlık: Böbrek taşı olan hastalar genellikle şiddetli böbrek ve sırt ağrıları yaşarlar. Taşlar tedavi edilmediğinde bu ağrılar artabilir ve hastanın yaşam kalitesini olumsuz etkileyebilir.
• İdrar yolu tıkanıklığı ve enfeksiyonları: Büyük veya kompleks böbrek taşları, idrar yollarında tıkanıklığa neden olabilir. Tıkanıklık, böbreklerin normal işleyişini engelleyerek idrar akışını azaltabilir veya durdurabilir. Bu durum, idrar yolu enfeksiyonlarının riskini artırabilir.
• Böbrek fonksiyonlarının bozulması: Böbrek taşları, idrar akışını engelleyerek böbreklerin normal fonksiyonlarını olumsuz etkileyebilir. Uzun süreli böbrek fonksiyon bozukluğu, böbrek yetmezliği ve diğer ciddi böbrek problemlerine yol açabilir.
• Taş büyümesi ve komplikasyonlar: Tedavi edilmeyen böbrek taşları, zamanla büyüyebilir ve daha karmaşık hale gelebilir. Büyüyen taşlar, idrar yollarında daha fazla tıkanıklığa neden olarak komplikasyon riskini artırır.
• Tekrarlayan enfeksiyonlar: Böbrek taşları, idrar yollarında tekrarlayan enfeksiyonlara yol açabilir. Tekrarlayan enfeksiyonlar tedavi edilmediğinde, daha ciddi sağlık sorunlarına neden olabilir.
• Kalıcı böbrek hasarı: Uzun süreli böbrek taşı problemleri, böbreklerde kalıcı hasara yol açabilir ve böbrek fonksiyonlarını olumsuz etkileyebilir.

5-Diğer Tanı ve Tedavi Seçenekleri, Bu Seçeneklerin Getireceği Fayda ve Riskler ile Hastanın Sağlığı Üzerindeki Muhtemel Etkileri: Alternatif olarak bu ameliyat perkütan nefrolitotomi denilen teknikle ciltten 1 cm’lik bir kesiyle böbreğe ulaşılıp taşların kırılıp dışarı alınması şeklinde de yapılabilir. Bu ameliyatın hastanede kalış, iyileşme süreleri, ağrı kesiciye ihtiyaç duyma, işe ve günlük yaşama dönme süreleri daha kısa ve kozmetik görünümü daha iyi olmaktadır.

6-İşlemin Riskleri-Komplikasyonları:

Genel Riskler:

• Akciğerlerin küçük bölgeleri kapanabilir, bu da akciğer enfeksiyonu riskini artırabilir. Antibiyotik tedavisi ve fizyoterapi gerekebilir.
• Bacaklardaki pıhtılaşmalar (derin ven trombozu) ağrı ve şişmeye neden olabilir. Nadiren bu pıhtıları bir kısmı yerinden kopup akciğere gider ve ölümcül olabilir.
• Kalbin yükünün artması nedeniyle kalp krizi gelişebilir.
• İşlem nedeniyle ölüm olabilir

Bu ameliyatın riskleri:

• Operasyon sırasında vücudunuza verilen pozisyona bağlı olarak operasyondan sonra kas ağrıları olabilir (% 35).
• Büyük böbrek damarlarından kanama olabilir. Bu durumda ek cerrahi girişim ve kan nakli gerekebilir (% 5–7).
• Cerrahi sırasında böbreğin bağırsaklara yapışık olması durumunda gerekirse bağırsağın o bölümünü de çıkarmak gerekebilir. Bu durum ameliyat yarasının daha uzun olmasına, geçici veya kalıcı ileostomi veya kolostomi gereksinimine ve hastanede kalış süresinin uzamasına neden olabilir
• Karın içinde gizli kanama olabilir (% 0,2–1). Bu durumda sıvı tedavisi veya ek cerrahi girişim gerekebilir. Kanama durmaz veya kontrol edilemezse ek cerrahi girişime ihtiyaç olabilir.
• Karın içinde cerahat birikmesi gibi enfeksiyon komplikasyonları gelişebilir (% 0,3–0,8). Bu durumda antibiyotik tedavisi ve ek cerrahi ile boşaltılma gerekebilir.
• Özellikle erkek hastalarda, ameliyat sonrası idrar kesesinin rahat boşalamaması nedeniyle idrar sondası gerekebilir. Bu durum genelde geçicidir ve idrar kesesi fonksiyonları normale gelene kadardır.
• Bağırsak içeriğinin kaçağına neden olan bağırsak yaralanması olabilir (% 0,1–0,3). Bu durum ameliyat yarasının daha uzun olmasına, geçici veya kalıcı ileostomi veya kolostomi gereksinimine ve hastanede kalış süresinin uzamasına neden olabilir.
• Ameliyat sonrası bağırsak hareketleri yavaşlayabilir ve durabilir. Bağırsaklarda şişkinlik ve kusmalara neden olabilen bu durumda sıvı ve antibiyotik gerekebilir ve hatta ek cerrahi girişime ihtiyaç doğabilir.
• Bazı hastalarda yara iyileşmesi anormal olabilir, bu durumda yara ağzı kalınlaşabilir, kızarık veya ağrılı olabilir. Ameliyat esnasında sinir kesisine bağlı kas güçsüzlüğü ve buna bağlı fıtığa benzer bir görünüm oluşabilir (% 1,3).
• Yara yerinde fasyanın dikişlerinin atmasına bağlı kısa veya uzun dönemde fıtıklaşma görülebilir.
• Özellikle şişman hastalarda, kısmen veya tamamen yara yeri açılması gelişebilir.
• Ameliyat sonrası bağırsaklar arasında yapışıklıklar gelişebilir (% 0,3–0,5). Kısa dönemde veya uzun dönemde gelişebilecek bu komplikasyonda cerrahi tedavi gerekebilir.
• Böbrek yetmezliği gelişebilir. Diyaliz ihtiyacı olabilir.

Ortaya çıkabilecek yan etkiler:

• Sık görülebilen yan etkiler: Ağrı
• Nadir görülebilen yan etkiler: Yara yerinin enfeksiyon kapması, yara yerinin kısmi ya da tamamının açılması, uzamış ileus (geçici bağırsak tıkanıklığı), peritonit (karın zarı iltihabı)
• Çok nadir görülebilen yan etkiler: Çevre damarlarda yaralanmaya bağlı kanamalar, dikişlerin tutmaması, bağırsak, karaciğer veya dalak yaralanması, idrar yolu enfeksiyonu, kana enfeksiyon karışması (bakteriyemi ve/veya sepsis), karın içi apse oluşumu.

7-Tıbbi Müdahalenin – Girişimin Kim Tarafından, Nerede, Ne Şekilde ve Nasıl Yapılacağı İle Tahmini Süresi: Üroloji uzmanı tarafından ameliyathanede yapılacaktır. ~120 dakika (ek cerrahiler gerekemeyecek ise) sürecek bu işlem genel anestezi altında yapılmaktadır. Böbrekteki taşın açık cerrahi ile çıkarılması işlemidir. Gövdenin ön bölümünde kaburgaların 2-3 cm altından kaburgalara paralel ~30 cm’lik bir kesi ile operasyon gerçekleştirilir. Operasyon başlangıcında mesaneye bir kateter, operasyon esnasında böbreğe stent ve bitiminde operasyon bölgesine bir dren yerleştirilir.

8-Kullanılacak İlaçların Önemli Özellikleri: Ameliyat öncesinde bağırsak temizliği yapılabilir. Bu temizlik esnasında lavmanlar kullanılacaktır. Genel anestezi için verilen ilaçlardan başka bölgesel (lokal) olarak uyuşturucu ilaç verilebilir. Bazı hastalara profilaksi denilen işlem gereği işlemle birlikte antibiyotik verilebilir. Ayrıca işlem sonrasında ağrıyı azalmak için makattan (küçük çocuklarda), damardan veya kas içine uygun ağrı kesiciler uygulanabilir.

9-Sağlığınız İçin Kritik Olan Yaşam Tarzı Önerileri:

a) Girişimden önce hastanın dikkat etmesi gereken hususlar:

• Ameliyat günü saat: 00:00’dan itibaren katı ve sıvı gıdalar alınmaması gerekmektedir. Katı ve sıvı gıdalar alınırsa veya sigara içilirse anestezi verilemeyebilir ve ameliyatınız ertelenebilir.
• Hipertansiyon ilaçlarınız sabah çok az bir su ile alabilirsiniz. Tansiyon ilaçlarınız almazsanız ve ameliyathanede tansiyonunuz yükselirse ameliyatınız ertelenebilir.
• Kan sulandırıcı ilaçlarınızı doktorunuza bildiriniz. İlaçlarınızdan kesilebilecekler kesilecektir. Kesilemeyecek ilaçlarınız, subkutan (cilt altına) uygulanan ilaçlar ile değiştirilebilir.
• Diğer kronik hastalıklarınız için sürekli kullandığınız ilaçları doktoruna bildirmeniz gereklidir. İlaçlarınızdan kesilebilecekler kesilebilir, kesilemeyecek ilaçlarınız, subkutan (cilt altına), intramuskuler (kas içine) ve intravenöz (damar içine) uygulanan ilaçlar ile değiştirilebilir.
• Ameliyat olacağınız bölgedeki kılların mümkünse tıraş makinesi ile almanız önerilir. Bu ameliyat işlemine kolaylık sağladığı gibi ameliyat sonrası enfeksiyon gelişmesini ve pansumanların değiştirilmesi esnasında olabilecek ağrılarınızı azaltır.

b) Girişimden sonra hastanın dikkat etmesi gereken hususlar:

• Ameliyat sonrası az ziyaretçi kabul edin ve mümkün olduğunca ziyaretlerin kısa süreli olmasına dikkat etmelisiniz. Enfeksiyon gelişme ihtimalini azaltacaktır.
• Doktorunuz size söylemeden asla katı veya sıvı gıdalar almayınız. Alırsanız bulantı ve kusma gibi istenmeyen durumlar ile karşılaşılabilirsiniz. Gıda ve sıvı ihtiyacınız serum ve/veya parenteral nutrisyon (damardan beslenme sıvıları) ile sağlanacaktır.
• Vizit saatlerinde yatağınızda olmanız gerekmektedir.
• Doktorunuz size söylemeden asla ayağa kalkmayınız ve dolaşmayınız. Anestezi etkileri geçmeden kalkarsanız düşmenize ve yaralanmanıza sebep olabilir.
• Taburcu olduktan sonra doktorunuzun size söyleyeceği tarihe kadar pansumanlarınızı düzenli yapmalı veya yaptırmalısınız. Pansuman yapılmazsa yara yerinizde enfeksiyonlar gelişebilir.
• 1 hafta sonra dikişlerinizi aldırmalısınız.
• 1 aylık bir sürede ağır egzersiz ve yük taşımaktan kaçınmalısınız.
• Patoloji alınmış ise (ameliyatta vücut dışına çıkarılan parça) sonucu ile üroloji poliklinik kontrolüne gelmelisiniz. Patoloji sonucunun ne zaman çıkacağını ilgili bölümden öğrenmelisiniz.
• Hekimce önerilen perhiz ve ilaç tedavileri kullanılmalı, size önerilen zamanlarda düzenli poliklinik kontrollerine gelmelisiniz.

10-Gerektiğinde Aynı Konuda Tıbbi Yardıma Nasıl Ulaşılabilir: Tedavi/ameliyat uygulanmasını kabul etmemek serbest iradenizle vereceğiniz bir karardır. Sağlık mevzuatı gereği her bireyin hastane ve hekim seçme özgürlüğü vardır. Gerektiğinde aynı konuda, hastanemiz veya diğer hastanelerdeki uzmanlarından tıbbi yardım alabilirsiniz. Acil durumlarda size en yakın bir sağlık kuruluşunda ya da acil çağrı merkezi (telefon: 112) aracılığıyla tıbbi yardıma ulaşmanız mümkündür.