Size bu rıza belgesinde hastalığınız hakkında bilmeniz gerekenler, hastalığınızın muhtemel sebepleri ve nasıl seyredeceği, tıbbi müdahalenin/ girişimin kim tarafından nerede, ne şekilde ve nasıl yapılacağı ile tahmini süresi, diğer tanı ve tedavi seçenekleri ve bu seçeneklerin getireceği fayda ve riskler ile sağlığınız üzerindeki muhtemel etkileri, tıbbi müdahalenin/ girişimin muhtemel komplikasyonları, girişimi reddetmeniz durumunda ortaya çıkabilecek muhtemel fayda ve riskler, kullanacağınız ilaçların önemli özellikleri, sağlığınız için kritik olan yaşam tarzı önerileri ve gerektiğinde aynı konuda tıbbi yardıma nasıl ulaşabileceğiniz konularında bilgi verilecektir. Girişim-işlem-ameliyat öncesinde yapılması gereken, yaş, tıbbi durumunuz ve size uygulanacak girişime göre değişen bazı tetkikler bulunmaktadır. Doktorunuz veya anestezi uzmanı sizi bu tetkikleri yaptırmanız için yönlendirecektir. Bu bilgilendirmenin sonunda serbest iradeniz ile girişime onay verebilirsiniz ya da girişimi reddedebilirsiniz.
1-Planlanan Girişimin – Tıbbi Müdahalenin Adı: Açık Sistolitomi (mesane taşı alınması) Ameliyatı
2-Hastalığınızın Muhtemel Sebepleri, Nasıl Seyredeceği ve Hastalığınız Hakkında Bilmeniz Gerekenler: Mesane taşı, idrar kesesi içinde oluşan katı kütlelerdir. Bu taşlar, idrarda bulunan minerallerin bir araya gelerek kristalleşmesi ve birleşmesi sonucu oluşabilir. Mesane taşlarının muhtemel sebepleri şunlar olabilir:
Mesanenizde taş ve/veya taşlar bulunmaktadır. Bu taş nedeni ile size ameliyat önerilmektedir. Bu taşlar sıklıkla böbreklerde oluşan taşların mesaneye düşmesi sonrasında ya da mesanenin çıkımında iyi huylu prostat büyümesi, prostat kanseri, üretra darlığı gibi tıkanıklığa yol açan bir nedenin varlığında mesanede oluşmaktadır.
3-İşlemden Beklenen Faydalar: Bu işlem sonunda taşların mesanenizden tamamen temizlenmiş olması hedeflenir. Bu sayede ilerde oluşabilecek idrar yolu tıkanıklıkları, idrar yolu enfeksiyonları ve hatta taşından uzun süre kalmasına bağlı oluşması mümkün olabilecek mesane tümörlerinin de önüne geçilmiş olacaktır.
4-İşlemin Uygulanmaması Durumunda Karşılaşılabilecek Sonuçlar; Muhtemel Fayda ve Riskler: Bu taşların mesanenizde kalması durumunda işemeyle ilgili şikayetler (sık idrara çıkma, idrar yaparken yanma, gece idrara çıkma, idrar tutmada zorlanma ve hatta kaçırma v.b.), tekrarlayan idrar yolu enfeksiyonları, kanama, idrar yapamama hatta ileri dönemlerde mesane kanseri gelişme riski mevcuttur.
5-Diğer Tanı ve Tedavi Seçenekleri, Bu Seçeneklerin Getireceği Fayda ve Riskler İle Hastanın Sağlığı Üzerindeki Muhtemel Etkileri: Alternatif olarak endoskopik (kapalı) yöntemle mesane içindeki taş, dışa açılan idrar yolundan bir teleskop yardımıyla girilerek basınçlı hava veya lazer gibi bir güç kaynağı kullanılarak kırılır ve parçalar dışarı alınır. Mesane çıkımında darlığa neden olan bir patolojinin varlığında aynı seansta bu neden de ameliyatla tedavi edilebilir. Taşları büyük veya çok sayıda olan ve büyük prostata sahip iyi huylu prostat büyümesi olan kişilerde bu ameliyatın açık cerrahi yoluyla yapılması tercih edilir.
6-İşlemin Riskleri-Komplikasyonları:
Genel Riskler:
- Akciğerlerin küçük bölgeleri kapanabilir, bu da akciğer enfeksiyonu riskini artırabilir. Antibiyotik tedavisi ve fizyoterapi gerekebilir.
- Bacaklardaki pıhtılaşmalar (derin ven trombozu) ağrı ve şişmeye neden olabilir. Nadiren bu pıhtıları bir kısmı yerinden kopup akciğere gider ve ölümcül olabilir.
- Kalbin yükünün artması nedeniyle kalp krizi gelişebilir.
- İşlem nedeniyle ölüm olabilir.
Bu ameliyatın riskleri:
- Nadiren üretrada % 1 hasar oluşabilir ve idrar mesane dışına boşalabilir.
- Mesanedeki kateterler (sondalar) kanama nedeniyle tıkanıp idrar sıkışmasına yol açabilir.
- Karın boşluğuna kanama meydana gelebilir. Damardan sıvı verilmesi ya da ilave cerrahi tedavi gerektirebilir.
- Karın boşluğunda iltihap birikimi, enfeksiyon meydana gelebilir. Cerrahi drenaj (boşaltma) ya da antibiyotik tedavisi gerekebilir (% 0.5-3).
- Yara yerinden veya dren (bir ameliyattan sonra, vücut içinde kalan doku artıklarını ya da oluşan sıvıları ya da bir yaranın yangısını dışarı atmak için kullanılan bükülgen tüp) kenarından idrar kaçağı görülebilir. Uzun süren idrar kaçaklarında tekrar ameliyathanede idrar kesesine cerrahi onarım gerekebilir.
- Bağırsak yaralanması olabilir. Bağırsaklar dikişler ile onarılabilir ya da bir süreliğine (birkaç ay) bağırsaklar karın cildine geçici olarak ağızlaştırılabilir.
- Ameliyat esnasında idrar kesesi çevresinde olan büyük damar ve sinirlerde yaralanmalar olabilir.
- Ameliyat bölgesindeki ciltte uyuşukluk ya da hissizlik olabilir.
- Zamanla yara yerinde zayıflık oluşabilir. Tamamen ya da kısmen yara yeri kısa dönemde açılabilir. Uzun dönemde ise herni (fıtık) oluşabilir (% 0.5-3).
- Bazı kişilerde yara yeri iyileşmesi anormal olabilir ve yara kalınlaşabilir. Kırmızı ve ağrılı olabilir (% 1-4).
- Bir kısım hastada önceden var olan işeme şikayetleri kısmen azalabilir, devam edebilir, artabilir ve ilaç tedavisine ihtiyaç duyulabilir.
- İdrar akışı engellenerek idrar retansiyonu (sıkışık haldeyken idrar yapamama) gelişebilir. Kateterle (sonda) tedavi gerektirebilir.
- % 2’nin altında ciddi fakat nadir görülen mesane ve prostattan kaynaklanan enfeksiyonlar kana karışabilir. Bu durum antibiyotikle tedavi gerektirir.
- % 10-25 kanama gelişebilir ve idrar rengini değiştirebilir. Bazen idrar akımı engellenebilir.
- Taş parçaları mesane içinde kalabilir ve kendi kendine düşmeyebilir.
Ortaya çıkabilecek yan etkiler:
Sık görülebilen yan etkiler: Ağrı, idrar yaparken yanma,
Nadir görülebilen yan etkiler: İdrar yolu enfeksiyonu, idrarda kanama, idrar kanalında yaralanma, taşların tam temizlenememesi, idrar yolunda darlık veya tam tıkanma, yara yerinden idrar kaçağı Çok nadir görülebilen yan etkiler: Çevre organ yaralanmaları, büyük damar yaralanması.
Çok nadir görülebilen yan etkiler: Çevre organ yaralanmaları, büyük damar yaralanması.
7-Tıbbi Müdahalenin – Girişimin Kim Tarafından, Nerede, Ne Şekilde ve Nasıl Yapılacağı İle Tahmini Süresi: Üroloji uzmanı tarafından ameliyathanede yapılacaktır. ~150 dakika (ek cerrahiler gerekemeyecek ise) sürecek bu işlem genel veya spinal (belden aşağı) anestezi altında yapılmaktadır. Göbek altından enine (genellikle) veya dikine ~10 cm’lik kesi ile cilt açılarak mesaneye ulaşılır, mesane açılarak taşlar dışarı alınır. Operasyon bitiminde bir adet sonda ve 1 adet karın bölgesine dren (vücut içinde kalan doku artıklarını ya da oluşan sıvıları ya da bir yaranın yangısını dışarı atmak için kullanılan bükülgen tüp) yerleştirilir. Çok büyük taşlarda veya anatomik bozukluk gibi nedenlerden dolayı bazı hastalarda göbek altından idrar kesesine ince bir tüp yerleştirilerek perkütan (ciltten geçilerek) olarak da taşlar kırılarak dışarı alınabilir.
8-Kullanılacak İlaçların Önemli Özellikleri: Genel anestezi için verilen ilaçlardan başka bölgesel (lokal) olarak uyuşturucu ilaç verilebilir. Bazı hastalara profilaksi denilen işlem gereği işlemle birlikte antibiyotik verilebilir. Ayrıca işlem sonrasında ağrıyı azalmak için damardan veya kas içine uygun ağrı kesiciler uygulanabilir.
9-Sağlığınız İçin Kritik Olan Yaşam Tarzı Önerileri:
a) Girişimden önce hastanın dikkat etmesi gereken hususlar:
- Ameliyat günü saat: 00:00’dan itibaren katı ve sıvı gıdalar alınmaması gerekmektedir. Katı ve sıvı gıdalar alınırsa veya sigara içilirse anestezi verilemeyebilir ve ameliyatınız ertelenebilir.
- Hipertansiyon ilaçlarınız sabah çok az bir su ile alabilirsiniz. Tansiyon ilaçlarınız almazsanız ve ameliyathanede tansiyonunuz yükselirse ameliyatınız ertelenebilir.
- Kan sulandırıcı ilaçlarınızı doktorunuza bildiriniz. İlaçlarınızdan kesilebilecekler kesilecektir. Kesilemeyecek ilaçlarınız, subkutan (cilt altına) uygulanan ilaçlar ile değiştirilebilir.
- Diğer kronik hastalıklarınız için sürekli kullandığınız ilaçları doktoruna bildirmeniz gereklidir. İlaçlarınızdan kesilebilecekler kesilebilir, kesilemeyecek ilaçlarınız, subkutan (cilt altına), intramuskuler (kas içine) ve intravenöz (damar içine) uygulanan ilaçlar ile değiştirilebilir.
- Ameliyat olacağınız bölgedeki kılların mümkünse tıraş makinesi ile almanız önerilir. Bu ameliyat işlemine kolaylık sağladığı gibi ameliyat sonrası enfeksiyon gelişmesini ve pansumanların değiştirilmesi esnasında olabilecek ağrılarınızı azaltır.
b) Girişimden sonra hastanın dikkat etmesi gereken hususlar:
- Ameliyat sonrası az ziyaretçi kabul edin ve mümkün olduğunca ziyaretlerin kısa süreli olmasına dikkat etmelisiniz. Enfeksiyon gelişme ihtimalini azaltacaktır.
- Doktorunuz size söylemeden asla katı veya sıvı gıdalar almayınız. Alırsanız bulantı ve kusma gibi istenmeyen durumlar ile karşılaşılabilirsiniz. Gıda ve sıvı ihtiyacınız serum ve/veya parenteral nutrisyon (damardan beslenme sıvıları) ile sağlanacaktır.
- Vizit saatlerinde yatağınızda olmanız gerekmektedir.
- Doktorunuz size söylemeden asla ayağa kalkmayınız ve dolaşmayınız. Anestezi etkileri geçmeden kalkarsanız düşmenize ve yaralanmanıza sebep olabilir.
- Taburcu olduktan sonra doktorunuzun size söyleyeceği tarihe kadar pansumanlarınızı düzenli yapmalı veya yaptırmalısınız. Pansuman yapılmazsa yara yerinizde enfeksiyonlar gelişebilir.
- 1 hafta sonra dikişlerinizi aldırmalısınız.
- 1 aylık bir sürede ağır egzersiz ve yük taşımaktan kaçınmalısınız.
- Patoloji alınmış ise (ameliyatta vücut dışına çıkarılan parça) sonucu ile üroloji poliklinik kontrolüne gelmelisiniz. Patoloji sonucunun ne zaman çıkacağını ilgili bölümden öğrenmelisiniz.
- Hekimce önerilen perhiz ve ilaç tedavileri kullanılmalı, size önerilen zamanlarda düzenli poliklinik kontrollerine gelmelisiniz.
10-Gerektiğinde Aynı Konuda Tıbbi Yardıma Nasıl Ulaşılabilir: Tedavi/ameliyat uygulanmasını kabul etmemek serbest iradenizle vereceğiniz bir karardır. Sağlık mevzuatı gereği her bireyin hastane ve hekim seçme özgürlüğü vardır. Gerektiğinde aynı konuda, hastanemiz veya diğer hastanelerdeki uzmanlarından tıbbi yardım alabilirsiniz. Acil durumlarda size en yakın bir sağlık kuruluşunda ya da acil çağrı merkezi (telefon: 112) aracılığıyla tıbbi yardıma ulaşmanız mümkündür.